Nhân kỷ niệm 72 năm Ngày truyền thống lực lượng TNXP Việt Nam (15/7/1950-15/7/2022) và 17 năm thành lập của Hội cựu TNXP thành phố Hà Nội, phóng viên Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội cựu TNXP Thành phố Hà Nội xung quanh các hoạt động liên quan tới cựu TNXP nói chung và cựu TNXP Thủ đô nói riêng.
Ông Nguyễn Văn Đính, Chủ tịch Hội cựu TNXP Thành phố Hà Nội. (Ảnh: Hội Cựu TNXP TP Hà Nội)
Phóng viên (PV): Ông đánh giá như thế nào về vai trò và ý nghĩa lịch sử của lực lượng TNXP Việt Nam nói chung cũng như TNXP Thủ đô nói riêng?
Ông Nguyễn Văn Đính: Với tầm nhìn chiến lược về vai trò của thanh niên trong sự nghiệp cách mạng, cách đây 72 năm, ngày 15/7/1950, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã giao nhiệm vụ cho Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam tổ chức một đội thanh niên tập trung dài ngày phục vụ Chiến dịch Biên giới Thu - Đông lấy tên là “Đội TNXP công tác” cho phù hợp với đặc điểm của thanh niên là luôn hăng hái xung phong, đi đầu trong mọi nhiệm vụ. Quyết định lịch sử ấy đã khai sinh ra Đội TNXP công tác Trung ương đầu tiên tại núi Hồng, xã Yên Lãng, huyện đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, gồm 3 liên phân đội với 225 cán bộ, đội viên.
Vâng lời Bác dạy “Không có việc gì khó, chỉ sợ lòng không bền, đào núi và lấp biển, quyết chí ắt làm nên”, trong kháng chiến chống thực dân Pháp, gần 5 vạn cán bộ, đội viên TNXP hoạt động ngày đêm, sát cánh cùng các đơn vị lực lượng vũ trang, giao thông vận tải, dân công, đồng bào các dân tộc Việt Bắc và Tây Bắc mở hàng chục kilômét đường, vận chuyển hàng ngàn tấn quân trang, cứu được nhiều xe đạn pháo khi bị máy bay địch vây đánh, rà phá hàng nghìn quả bom mìn, cứu thương và vận chuyển hàng trăm thương binh, bộ đội hy sinh trên chiến trường. Khi chiến dịch diễn ra quyết liệt, đã có hơn 8.000 TNXP chuyển sang bổ sung cho quân đội, góp phần quan trọng vào chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
Khi đế quốc Mỹ mở rộng chiến tranh xâm lược nước ta, tiến hành “chiến tranh cục bộ” ở miền Nam, “leo thang” đánh phá miền Bắc, cả nước sục sôi lên đường đánh Mỹ, cứu nước. Thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về tổ chức lực lượng TNXP chống Mỹ cứu nước, tập trung từ phong trào “Ba sẵn sàng” và “Năm xung phong” của Đoàn Thanh niên Lao động Việt Nam, đã có trên 28 vạn nam nữ thanh niên tình nguyện tham gia lực lượng TNXP chống Mỹ cứu nước tiếp bước cha anh lên đường với quyết tâm “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, “Tất cả để đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”.
Chỉ sau 20 ngày Chỉ thị của Thủ tướng ban hành, 11/7/1965, Đội TNXP chống Mỹ cứu nước đầu tiên do Thành đoàn Hà Nội thành lập đã ra chiến trường, đó là đội N43, tiếp theo đó là hàng vạn cán bộ chiến sĩ TNXP Thủ đô được biên chế trong các đội: N49, N51, N263, N265, N273, N279, K53, N81…
Hầu hết các đội TNXP Hà Nội đều tham gia mở đường: đường bộ, đường sắt, đường sông, làm cầu, làm phà… đảm bảo mạch máu giao thông, có một số đơn vị được giao phục vụ vận chuyển. Quân số TNXP Hà Nội được trải dài từ Hà Nội vào tuyến lửa Khu bốn: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình…
Trong mưa bom bão đạn, với khẩu hiệu “Sống bám cầu, bám đường, chết kiên cường dũng cảm”, TNXP Hà Nội đã vượt qua mọi gian khổ, thiếu thốn hiểm nguy cùng các lực lượng xẻ núi mở đường, san lấp hàng nghìn hố bom, bảo đảm giao thông thông suốt trong mọi tình huống.
Sau khi giải phóng miền Nam thống nhất Tổ quốc, lực lượng TNXP chuyển sang thực hiện nhiệm vụ khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng phát triển kinh tế đồng thời trên 5 vạn nam nữ TNXP cả nước đã tiếp bước cha anh lên đường phục vụ cuộc chiến tranh bảo vệ biên cương, trong đó có gần 13.000 TNXP tham gia phục vụ chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam và làm nghĩa vụ quốc tế ở Lào, Campuchia cùng trên 36.000 TNXP phục vụ chiến tranh bảo vệ biên giới phía Bắc.
Đất nước im tiếng súng, tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang trong kháng chiến, trên 20 vạn TNXP đã tình nguyện lên đường “sẵn sàng đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì Tổ quốc cần”, có mặt trên những tuyến đầu gian khó nhất, đến nơi hoang tàn đổ nát do chiến tranh phá hoại và các vùng đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo thực hiện các nhiệm vụ khắc phục hậu quả sau chiến tranh, rà phá bom mìn, làm sạch môi trường, khai hoang, phục hóa, làm hồ thủy điện, thủy lợi, phát triển giao thông, sắp xếp ổn định dân cư gắn liền với giáo dục, dạy nghề và giải quyết việc làm cho thanh niên cùng các đối tượng khác, làm nhiệm vụ công ích, giải quyết những vấn đề cấp bách khó khăn, tham gia thực hiện các chương trình phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ an ninh quốc phòng, xây dựng đất nước.
Không chỉ có sự gan dạ, tinh thần lao động bền bỉ, mà còn có cả những sáng kiến, suy nghĩ táo bạo của tuổi trẻ, tất cả đã giúp cho lực lượng TNXP lập nên những kỳ tích, xứng đáng với những phần thưởng cao quý như: Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Độc lập, danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân, Huân chương Lao động các loại. Đã có 41 tập thể và 40 chiến sĩ TNXP được Nhà nước phong tặng và truy tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.
Ông Nguyễn Văn Đính cùng các thành viên BCH Hội nhiệm kỳ IV (2020-2025) nhận bức trướng chúc mừng của Thành ủy, HĐND, UBND TP Hà Nội (Ảnh: Hội Cựu TNXP TP Hà Nội)
Phóng viên (PV): Xin ông thông tin thêm về những hoạt động cụ thể của Hội cựu TNXP thành phố Hà Nội?
Ông Nguyễn Văn Đính: Cùng với hoạt động tích cực của hội cựu TNXP 30 quận, huyện, thị xã, 544 hội cựu TNXP xã, phường, thị trấn cùng hơn 70 Ban liên lạc truyền thống, trong nhiệm kỳ III (2015-2020), Hội cựu TNXP Hà Nội đã đạt được nhiều thành tích đáng tự hào, Thành ủy, UBND Thành phố biểu dương, đánh giá cao. Năm 2016, Hội được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhì và tiếp đó là Huân chương Lao động hạng Nhất vào năm 2021. Đáng chú ý, năm 2020 được Chủ tịch nước phong tặng Danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân. 5 năm qua, hội cựu TNXP thành phố đều được Hội cựu TNXP Việt Nam, UBND thành phố tặng Cờ thi đua Xuất sắc, 12 đơn vị quận, huyện Hội được UBND thành phố tặng Cờ thi đua, 18 đơn vị quận, huyện cùng 268 tập thể cá nhân được Trung ương Hội và UBND thành phố tặng Bằng khen, 1.122 tập thể, cá nhân được Hội cựu TNXP thành phố tặng Giấy khen cùng nhiều thành tích khác.
Phát huy truyền thống anh hùng của lực lượng TNXP Việt Nam, 17 năm qua kể từ khi thành lập (15/7/2005- 15/7/2022), với sự lãnh đạo của Thành ủy, sự chỉ đạo quản lý giúp đỡ của HĐND, UBND, MTTQ thành phố, của các sở, ban, ngành, đoàn thể thành phố, quận, huyện, Hội cựu TNXP thành phố đã tập hợp, cùng cố xây dựng tổ chức Hội ngày càng vững mạnh; động viên, cổ vũ các thế hệ cựu TNXP trong toàn thành phố nêu cao gương sáng, học tập và làm theo tấm gương đạo đức, tư tưởng Hồ Chí Minh, hăng hái tham gia các phong trào thi đua yêu nước, gương mẫu thực hiện các chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, các quy tắc ứng xử nơi công cộng và trong cơ quan đơn vị; tích cực tham gia xây dựng bảo vệ Đảng, bảo vệ chính quyền; đẩy mạnh các hoạt động nghĩa tình đồng đội, giúp cán bộ hội viên ổn định, nâng cao chất lượng cuộc sống, làm tốt vai trò nhân chứng lịch sử giúp chính quyền giải quyết chính sách cho đồng đội.
Một trong nhiều hoạt động tôn vinh của Hội cựu TNXP Thành phố Hà Nội. (Ảnh: Hội Cựu TNXP TP Hà Nội)
6 tháng đầu năm 2022, phong trào xây dựng gia đình cựu TNXP làm kinh tế giỏi tiếp tục được phát huy với 1.002 hội viên làm kinh tế giỏi, 719 gia đình làm kinh tế giỏi, có doanh thu 72,151 tỷ đồng, giải quyết lao động việc làm cho 1.686 người là con em cựu TNXP và gia đình khó khăn tại địa phương. Các cấp Hội phối hợp với Đoàn thanh niên và đoàn thể tổ chức hoạt động tuyên truyền, giáo dục truyền thống 198 lần với 2.939 người tham gia.
Hiện nay, Hội bắt đầu triển khai xây dựng mô hình Hợp tác xã các doanh nghiệp, chăn nuôi trên địa bàn Đông Anh để tiến tới xây dựng thương hiệu cho sản phẩm của Hợp tác xã.
Về công tác nghĩa tình, Thành Hội và các quận, huyện Hội đã vận động các cơ quan đoàn thể, các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm thăm hỏi tặng quà cho các gia đình liệt sĩ, thương binh và cả gia đình TNXP khó khăn. Mới nhất, dịp Tết Nhâm Dần vừa qua, toàn thành phố đã huy động được 1.712 suất quà trị giá 785,3 triệu đồng tặng các cựu TNXP có hoàn cảnh khó khăn. Hội các quận, huyện tổ chức mừng thọ cho 749 hội viên cựu TNXP cao tuổi, vận động hỗ trợ xây dựng 4 nhà tình nghĩa với tổng số hơn 1 tỷ đồng; sửa chữa 5 nhà tình nghĩa với tổng số hơn 250 triệu đồng; vận động tặng 269 tổ sổ tiết kiệm tổng số hơn 137 triệu đồng. Quỹ “Nghĩa tình đồng đội” hiện có hơn 20 tỷ đồng, theo đó, các đơn vị sử dụng Quỹ cho vay để phát triển sản xuất kinh doanh, giúp đỡ gia đình hội viên khó khăn xây dựng cuộc sống tươi đẹp hơn. Nhân kỷ niệm giải phóng miền Nam và chiến thắng Điện Biên Phủ 2022, Hội phối hợp với đoàn thanh niên địa phương tổ chức khám chữa bệnh cho 2.144 lượt hội viên
Trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19, thời gian qua, Hội đã có 975 hội viên tham gia trực chốt COVID-19 và hỗ trợ các tổ tiêm phòng dịch; tổ chức các gian hàng lương thực thực phẩm 0 đồng với trị giá 97 triệu đồng, tặng quà cho người khó khăn mắc COVID-19 trị giá hơn 46 triệu đồng, tổ chức thăm viếng, vệ sinh tu sửa nghĩa trang liệt sĩ, nghĩa trang TNXP, di tích lịch sử 52 lần với 1.726 người tham gia.
Phóng viên (PV): Nhân dịp này, với tư cách là Chủ tịch Hội cựu TNXP thành phố, ông muốn gửi gắm thông điệp gì tới các hội viên nói riêng cùng toàn thể cựu TNXP nói chung?
Ông Nguyễn Văn Đính: Chặng đường 17 năm qua cất chứa nhiều niềm vinh dự, tự hào của tổ chức Hội cũng như hơn 5 vạn cựu TNXP Thủ đô tin tưởng rằng, chặng đường mới của TNXP Thủ đô sẽ tiếp tục được tiếp nối với những dấu ấn mới, thành công mới.
Đồng thời, với tất cả niềm tự hào về lực lượng TNXP Việt Nam 72 năm qua, lực lượng TNXP Thủ đô sẽ tiếp tục phát huy truyền thống của các thế hệ đi trước, luôn giữ ngọn lửa nhiệt tình cách mạng, tiếp tục tiên phong, xung kích, dấn thân, vượt khó cùng đôi bàn tay và khối óc đem lạnh giá trị, thành quả to lớn cho thủ đô và đất nước.
PV: Xin trân trọng cảm ơn ông!