Phản biện xã hội về việc cải tạo, phục hồi nhà cổ, biệt thự cũ

Quang cảnh Hội nghị. 

Ngày 31/8, Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố (TP) Hà Nội Nguyễn Lan Hương chủ trì Hội nghị phản biện xã hội đối với Dự thảo Nghị quyết của HĐND TP “về việc sửa đổi, bổ sung Khoản 2, Điều 10 Nghị quyết số 17/2013/NQ-HĐND, ngày 23/7/2013, về một số biện pháp cải tạo, phục hồi nhà cổ, biệt thự cũ và công trình kiến trúc xây dựng, trước năm 1954, trên địa bàn TP Hà Nội”.

Tham dự Hội nghị có các đồng chí: Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Nguyễn Lan Hương; Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn.

Còn chậm, chưa đảm bảo yêu cầu

Theo Dự thảo Nghị quyết của HĐND thành phố, sửa đổi Khoản 2, Điều 10 của Nghị quyết số 17/2013/NQ-HĐND, ngày 23-7-2013 nêu rõ: “Trên cơ sở phân nhóm tại Khoản 1 Điều này, UBND thành phố quyết định các trường hợp là nhà cổ, biệt thự cũ và công trình kiến trúc xây dựng trước năm 1954 đã hư hỏng, xuống cấp, nguy hiểm cần cải tạo, phục hồi, phá dỡ, xây dựng lại, sau khi có ý kiến thống nhất của Thường trực HĐND thành phố”.

Theo thống kê, trên địa bàn thành phố có khoảng 1.216 công trình nhà biệt thự cũ được xây dựng từ trước năm 1954, với đa dạng hình thức sở hữu; khoảng 1.579 nhà chung cư cũ, tập trung chủ yếu tại các quận.

Thực hiện Chương trình số 03-CTr/TU ngày 17/3/2021 của Thành ủy, giao chỉ tiêu thực hiện cải tạo, chỉnh trang 20 biệt thự cũ và 10 công trình kiến trúc khác, hiện nay, đã cải tạo, chỉnh trang xong 12 công trình; đang triển khai thủ tục đầu tư, xây dựng 7 công trình; đã hoàn thành cải tạo, chỉnh trang 5 công trình kiến trúc có giá trị trước năm 1954; đang hoàn tất thủ tục đầu tư, xây dựng 7 biệt thự, công trình kiến trúc.

Theo Kế hoạch số 114/KH-UBND, ngày 4/4/2023 của UBND TP, tiếp tục thực hiện bảo tồn, chỉnh trang 24 biệt thự cũ, 8 công trình kiến trúc khác do thành phố quản lý và 15 công trình kiến trúc khác (vượt chỉ tiêu kế hoạch 20 công trình được giao theo Chương trình 03-CTr/TU)...

Hiện nay, UBND TP Hà Nội chỉ đạo Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan hoàn thiện dự thảo Quyết định của UBND TP về Quy chế quản lý, sử dụng nhà biệt thự cũ được xây dựng từ trước năm 1954 trên địa bàn thành phố (thay thế Quyết định số 52/2013/QĐ-UBND).

Việc tổ chức thực hiện Đề án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ trên địa bàn Thành phố thời gian qua còn chậm, chưa đảm bảo yêu cầu, do: Chưa thống nhất việc áp dụng quy định của pháp luật trong công tác lựa chọn nhà thầu thực hiện kiểm định, lập quy hoạch; chưa hoàn thành công tác kiểm định, lập quy hoạch, xác định phạm vi ranh giới dự án; chưa hoàn thành di dời các hộ dân ra khỏi nhà nguy hiểm; một số quy định của Nghị định số 69/2021/NĐ-CP, ngày 15/7/2021 của Chính phủ còn nhiều điểm cần được hướng dẫn, làm rõ để áp dụng thống nhất, đồng bộ, đồng thời, phù hợp với thực tế quản lý ở từng địa phương và hiện trạng của từng nhà chung cư…

Hội nghị phản biện nhận được 10 ý kiến của các đại biểu. 

Đối với cải tạo, phục hồi nhà cổ, biệt thự cũ và các công trình kiến trúc còn gặp khó khăn do hình thức sở hữu đa dạng nên đòi hỏi phải xây dựng được hệ thống cơ chế, chính sách giải quyết hài hòa, thỏa đáng nhu cầu, nguyện vọng, lợi ích của các chủ thể có liên quan; một số công trình nhà biệt thự đã bị biến dạng về hình thức kiến trúc, kết cấu do tình trạng tự ý cải tạo, xây dựng…

Bên cạnh đó, một số chính quyền cấp quận, phường chưa kịp thời xử lý hành vi vi phạm trật tự xây dựng, thiếu hồ sơ xử lý…Thêm vào đó, một số quy định của Thành phố đã không còn phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành hoặc qua quá trình triển khai, bộ lộ một số hạn chế, bất cập, nhưng chưa được kịp thời tổng kết, đánh giá, chưa có biện pháp xử lý phù hợp.

Làm rõ tỷ lệ đóng góp kinh phí cải tạo, sửa chữa giữa Nhà nước, người dân, doanh nghiệp

Đóng góp ý kiến vào Dự thảo Nghị quyết, một số đại biểu cho rằng việc sửa đổi, bổ sung là rất cần thiết. Tuy nhiên, cần làm rõ kết quả 10 năm thực hiện việc cải tạo, phục hồi nhà cổ, biệt thự cũ và công trình xây dựng trước năm 1954. Trong đó, phân tích rõ nguyên nhân tại sao việc cải tạo, phục hồi các công trình chậm tiến độ.

Về nội dung dự thảo Nghị quyết, các đại biểu cho rằng, chỉ nên tập trung vào nội hàm cải tạo, phục hồi nhà cổ, biệt thự cũ và công trình kiến trúc xây dựng trước năm 1954. Để triển khai cải tạo, phục hồi thành công thì phải tạo được sự đồng thuận của người dân, tháo gỡ các khó khăn có tính chất mấu chốt như thiếu kinh phí, thời gian và nhân lực.

Ngoài ra, về cơ chế, nên có chính sách phân quyền cho các quận, điều chỉnh tỷ lệ điều tiết ngân sách cho các quận, huyện để các địa phương có nguồn lực cải tạo, phục hồi các nhà cổ, biệt thự cũ trên địa bàn; làm rõ tỷ lệ đóng góp kinh phí cải tạo, sửa chữa giữa Nhà nước, người dân, doanh nghiệp và có phương án quản lý sử dụng chính thức và công khai, minh bạch...

Phát biểu tại hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn tiếp thu các ý kiến đóng góp của các đại biểu. Đồng thời cho biết, việc triển khai Đề án, Nghị quyết của HĐND, Quyết định của UBND TP về cải tạo, phục hồi các nhà cổ, biệt thự cũ và các công trình xây dựng có giá trị, trước năm 1954 trên địa bàn thành phố đang có bước tiến lớn. Thành phố đã ban hành Đề án và 6 kế hoạch triển khai Đề án, các quận có chung cư cũ đang triển khai đồng loạt công tác kiểm đếm, quy hoạch để tiến tới thiết lập chủ trương đầu tư dự án.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Dương Đức Tuấn cũng làm rõ một số nội dung đại biểu quan tâm và nhấn mạnh, qua hội nghị phản biện, trên cơ sở tiếp thu các ý kiến đóng góp của các đại biểu, thành phố sẽ xem xét điều chỉnh nội dung tờ trình ngắn gọn, súc tích, đánh giá được các nội dung triển khai.